Dutchhelmets

Helmets used by the Netherlands Police

Pré-World War 2 Police helmets

In 1919, obsolete Dutch army French Casque Adrian (m15) helmets were implemented by the Dutch Police. The m15 helmet did not meet army requirements, therefore a part of the stock was sold, including to the Police.

The French Casque Adrian (m15)

The m15 was introduced from 1919 to, among others, the Korps Politietroepen, the Karabijnbrigade of the Groningen Police and the Stormtroepen of the The Hague Police.

A quantity of m15 helmets also went to the Netherlands Antilles Military Police Corps, where they were worn until the 1940s. These helmets were worn in the original blue color.

The French m26

It is not exactly known when the m26 was introduced to the Police. It is therefore very likely that only a few helmets were purchased. It has been confirmed that the m26 was worn by the commander and his deputy of the Amsterdam Karabijnbrigade. These helmets were shiny black in color and fitted with a metal municipal coat of arms on the front.

The Belgian m31

Following the example of other Corps, a Karabijnbrigade (carbine brigade) was established in 1939 by the Municipal Police Force of Tilburg, which was equipped with the m31. These helmets were shiny black in color and fitted with Belgian liners.

The traffic brigade of the Municipal Police in Eindhoven was re-established on 01 January 1946 and was equipped with the m31. These helmets were white in color and had an emblem on the front, probably of the traffic brigade. A photo from 1946 shows an example with an emblem.

Interesting about the m31 helmets used by the Police, is that helmets without the two slots at the front and helmets with the two slots at the front were used. There were also helmets in use where the two slots were closed. The two slots were originally intended to be able to place an emblem on the front by means of split pins, as was the case with the Belgian Armed Forces.

The m31 helmets that were put into use in the Netherlands were produced by Laminoir de l'Escaut.

De m16

In 1935 werden 300 helmen m16 uit de leger voorraden door het Ministerie van Oorlog ter beschikking gesteld aan de Karabijnbrigades van Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Ook nam de Stormbrigade uit Den Haag een partij van deze helmen in gebruik. De helmen m16 die in gebruik werden genomen door de Karabijnbrigades, waren glimmend zwart van kleur en waren niet voorzien van een aangebrachte embleem. De helmen m16 in gebruik bij de Stormbrigade uit Den Haag hadden wel een embleem voorop geplaatst, namelijk een metalen gemeentewapen. De helm werd standaard gedragen met de korte rand voorop. De helm m16 werd ook in een kleine aantal bij de Rijksveldwacht in gebruik genomen als detacheringhelm. Deze helmen werden voorzien van een metalen Rijkswapen die voorop was geplaatst.

De helmen werden door zorg van de firma de Booij zwart gespoten en voorzien van een nieuwe binnenwerk. Het binnenwerk was van hetzelfde model als gebruikt bij de legerhelmen m16, echter de drie vilten flappen onder de lederen tongen waren van het model zoals toegepast op de legerhelmen m37. De helmen werden vóór afleveren door zorg van de Centrale Magazijnen gekeurd en CM 1935 afgestempeld. De helmen bleven in eigendom van de Krijgsmacht.

De stalen helm (m38C)

Eind 1939, werden in ieder geval de Politie in Amsterdamse en Rotterdam voorzien van een beperkt aantal zwarte m38C helmen. Deze helmen werden omschreven als “Stalen helm, zwart” in de “Voorschriften betreffende de uniformkleding, wapenen en uitrusting en de onderscheidingsteken der verschillende rangen van het personeel der Politie in de Gemeente Amsterdam” uit 31 oktober 1939.

De bezettingsjaren

Na de Nederlandse capitulatie op 15 mei 1940, werd de Nederlandse Krijgsmacht vrij snel door de Duitse bezetters gedemobiliseerd. Hierdoor raakte de Koninklijke Marechaussee haar militaire politietaak kwijt en ook haar predicaat “Koninklijke” werd ontnomen. De Marechaussee werd een rijkspolitiekorps die onder het gezag van het departement van Justitie opereerde.

In maart 1941 werd de Rijksveldwacht opgeheven als organisatie en het personeel  opgenomen in de Marechaussee. De Gemeenteveldwacht werd op 1 december 1942 opgeheven, waarbij het grootste deel van het personeel overgeheveld werd naar de Gemeentepolitie.

In het voorjaar van 1941 werd de Politie Opleiding Bataljon (P.O.B.) te Schalkhaar opgericht en werd ook de eerste Gesloten eenheid in Amsterdam opgericht. De P.O.B. werd formeel bij de Marechaussee en latere Gendarmerie ondergebracht.

Per 1 januari 1942 werden de Gemeentepolitiekorpsen uit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Groningen, Eindhoven, Arnhem, Haarlem en de Marechaussee een Staatspolitie.

Het grootse deel van de Marechaussee werd ondergebracht onder de Staatspolitie en werd hernoemd naar Gendarmerie. Een klein deel behield de naam Marechaussee en werd verantwoordelijk voor het platteland. Zowel Gendarmerie als Marechaussee behield de gesloten springende granaat als korps embleem. Bij de Gemeentepolitie werden de gemeentewapens als embleem afgeschaft en kregen zij de klimmende leeuw uit het Rijkswapen als korps embleem.  In 121 middenkleine gemeentes bleef de Gemeentepolitie actief. In de overige gemeentes werd de Gendarmerie ingezet als Staatspolitie.

Gedurende de bezettingsjaren werd de stalen helm gedragen door de Staatspolitie. Bij de Gemeentepolitie kwam deze uitrustingstuk te vervallen, behalve bij de acht Gemeentepolitiekorpsen die tot Staatspolitie werden genoemd.

In het algemeen werden de gebruikte helmen van Nederlandse model als 'stalen helm' aangeduid. Deze helmen worden ook wel als m39 aangeduid, ongeacht het model, wat zeer waarschijnlijk te maken heeft met de vooroorlogse helm m33 en m38 die door de Koninklijke Marechaussee in 1939 werd ingevoerd.

De gebruikte helmen tijdens de bezettingsjaren

Gedurende de bezettingsjaren is er een grote diversiteit aan helmen in gebruik geweest bij de verschillende Politie eenheden. We kunnen de helmen in de volgende hoofdgroepen onderscheiden:

• De vooroorlogse Politie helmen; de m16, de stalen helm, de m33 en m38 Kon. Marechaussee, de Franse m15 Casque Adrian, de Franse m26 en de Belgische m31.
• De door de Duitsers buitgemaakte vooroorlogse Nederlandse legerhelmen. Een deel van deze partij werd overgedragen aan de Politie. Deze helmen bestonden uit de modellen m16, m27, m33, m38 en KNIL helmen.
• Een partij m38 helmen die na de capitulatie besteld werden door de Marechaussee. De laatste bestelling was in april 1941. Deze helmen waren identiek aan de vooroorlogse model.
• m38C helmen die gedurende de bezettingsjaren aangekocht werden bij Verblifa. Dit waren helmen die van hetzelfde model waren als de vooroorlogse stalen helmen, echter in de loop der jaren werden zij van een steeds slechtere kwaliteit. Er werden ook m38C helmen geleverd zonder omvelsde rand, de zogenaamde “halzensnijders”.
• De Duitse model helmen die langzamerhand werden ingevoerd vanaf 1942. Het betrof alle bekende militaire modellen (m35, m40 en m42) en ook de civiele model m34.

Bron: Dutchhelmets.OV.005.HELMEN IN GEBRUIK BIJ DE POLITIE TOT 1946

De Gesloten Eenheden van de Gendarmerie

De Marechaussee werd vanaf 1 januari 1942 als eenheid onderverdeeld bij de Staatspolitie en werd Gendarmerie genoemd. De gesloten springende granaat werd door middel van een decal vanaf (waarschijnlijk begin/medio) 1943 op een deel van de stalen helmen aangebracht.

De gesloten springende granaat werd op de helmen van Nederlandse model aan de rechterzijde geplaatst. Aan de linkerzijde werd een decal geplaatst in de vorm van een schild met de Nederlandse driekleur, schuin aflopend. Het is niet met zekerheid te zeggen hoeveel Gendarmerie helmen met decal in gebruik zijn genomen, echter dan het een kleine aantal betreft is wel duidelijk. Decals zijn in ieder geval op de volgende helmen aangebracht:

• Op (een aantal) helmen m16 die vanaf mei 1940 in gebruikt werd genomen door de Marechaussee,
• Op (een deel) van de vooroorlogse legerhelmen die vanaf mei 1940 in gebruik werd genomen door de Marechaussee,
• Op (een deel) van de vooroorlogse helmen m33 en m38 in gebruik genomen door de Koninklijke Marechaussee en op de helmen m38 die voor de capitulatie waren besteld en die tijdens de Duitse bezetting werden geleverd aan de Marechaussee.

De door de Gendarmerie gebruikte helmen van Nederlandse model waren of glimmend zwart of mat zwart van kleur. Decals komen voor zowel op glimmend zwarte alsook op mat zwarte helmen. De Gendarmerie helmen welke voorzien van decals, hebben in ieder geval dienst gedaan in Utrecht en bij de Politie Opleiding Bataljon te Schalkhaar. Waarschijnlijk zijn deze helmen ook op beperkte schaal in Den Haag gebruikt.

Bron: DUTCHHELMETS.OV.005.HELMEN IN GEBRUIK BIJ DE POLITIE TOT 1946

De P.O.B. en de Gesloten Eenheden van de Gemeentepolitie

De Duitse model helmen met decals werden op de P.O.B. te Schalkhaar gebruikt en door Gesloten Eenheden van de Gemeentepolitie. Duitse model helmen die voorzien waren van Gemeentepolitie decals werden door Amsterdamse Gesloten Eenheden vanaf augustus 1943 in gebruik genomen. In Rotterdam werden Duitse model helmen gebruikt zonder de Gemeentepolitie decals.

De Duitse model helmen bestemd voor de Nederlandse Politie waren afkomstig uit Duitse voorraden en werden in het mat zwart overgespoten. De helmen hadden een Duitse binnenwerk en in sommige gevallen was een Nederlandse kinriem aangebracht.

De P.O.B. te Schalkhaar was formeel onderdeel van de Marechaussee en de latere Gendarmerie. Duitse model helmen werden zonder aangebrachte emblemen in het zwart ingevoerd. Later werd een deel van deze helmen voorzien van hand geschilderde emblemen. De springende granaat werd aan de linkerzijkant geschilderd, bovenop een blauwe achtergrond die de vorm van een schild had. Omstreeks 1943, werd een deel van de helmen voorzien van decals. Dutchhelmets heeft twee verschillende varianten van decals kunnen vaststellen. Ook is één Duitse helm m40 bekend waar beide oorspronkelijke Polizei decals nog zichtbaar zijn onder de mat zwarte verf. Hier bovenop zijn de Gemeentepolitie decals geplaatst.

Anders als bij de helmen van Nederlandse model, werd de decal met de geopende springende granaat aan de linkerzijde geplaatst. Op de rechterzijde van de Duitse model helmen werd een decal geplaatst met de afbeelding van de klimmende Leeuw, een verwijzing naar de Gemeentepolitie.

Bron: DUTCHHELMETS.OV.005.HELMEN IN GEBRUIK BIJ DE POLITIE TOT 1946

De na-oorlogse Politie helmen

Ceremoniële Politie helmen